Chủ quán nước nhỏ nằm đối diện khu vực trồng rau tên Thanh kể: “Quanh khu Gia Lâm thì đây là vùng rau lớn nhất. Rau muống ở đây người ta toàn phun thuốc, giờ rau rẻ rồi nên cũng ít phun hơn…”.

Người dân đang phun thuốc cho rau. Ảnh: Pháp Luật Việt Nam.

Tìm tới chân ruộng rau muống nơi được bà khẳng định “mới thấy người ta phun thuốc hôm qua” có thể tìm được khá nhiều vỏ thuốc vứt ngổn ngang với nhiều cái tên như: Apphe.666, Anvado 100Wp, Nimaxon 200SL, Amico, Catex 1.8Ec… Tất cả các loại thuốc trên đều có công dụng trừ sâu với những dòng khuyến cáo in đậm trên bao bì “cực độc”, “cực mạnh”, “độc cao”… với thời gian cách ly trước khi thu hoạch tối thiểu 7-15 ngày. Đặc biệt, những mẫu thuốc thu được đều chỉ sử dụng để trị bệnh cho lúa.

Những người trồng rau tại đây đều khẳng định ruộng nhà mình chỉ có rau sạch. Tuy nhiên, khi hỏi đến chuyện rau muống thường xuyên sâu bệnh và cách xử lý, câu trả lời là: “Cả sào rau ai mà đi quanh ruộng bắt sâu theo kiểu thủ công được. Cứ nom thấy rau bị bệnh thì lại phun, rau mắc bệnh nào thì mua thuốc ấy mà phun thôi. Cứ trộn 2-3 loại vào phun một đợt, dăm ba ngày sau mưa gió, thuốc phai hết là thu hoạch lứa mới được rồi”.

Không chỉ lạm dụng thuốc trừ sâu, người nông dân ở khu vực này còn “nuôi” rau bằng rãnh nước đen kịt, xám ngắt, lềnh bềnh nổi vô số cặn váng không thể bẩn hơn.

Kênh này là nguồn nước tưới chủ yếu cho rau, có tên kênh Cầu Cái. Trước kia, khi đất ruộng chưa vào diện quy hoạch thu hồi, nơi đây vẫn còn hệ thống kênh mương tưới tiêu nội đồng. Từ năm 2010, đất đai khu vực Bồ Đề được quy hoạch để phục vụ xây dựng các công trình dân sinh, phúc lợi, hệ thống tưới tiêu cũng bị san lấp. Sau nhiều năm, nước thải dồn ứ, trở thành dạng "ao tù nước đọng” chuyển sang màu kền kệt, hôi thối, nhưng hiện vẫn là nguồn nước chính để tưới tiêu cho rau muống.

Vỏ thuốc trừ sâu các loại vứt ngổn ngang bên ruộng rau. Ảnh: Pháp Luật Việt Nam.

Khi được tưới bằng thứ nước bẩn này, lúc cây chưa chuyển hóa hết các chất hữu cơ, rau dễ bị nhiễm các chất kim loại nặng và nitrat. Sự dư thừa các chất này không những có hại cho cây mà còn gây nguy cơ ung thư cho người ăn rất cao. Vậy nhưng với người trồng rau thì: “Rau tưới bằng nước này thì càng tốt, càng nhanh lên chứ sao…”.

Bà Nguyễn Thị Quý, có thâm niên canh tác rau gần chục năm ở khu vực này cho biết: Một tháng rau muống cho thu hoạch 2 lần, mỗi ngày một người trồng rau thu 20-30 mớ, tính theo giá thị trường được tổng cộng 100-250 ngàn đồng. Như vậy, người nông dân sẽ có thu nhập bình quân từ rau muống gấp 7-10 lần cấy lúa.

Người phụ nữ này cho biết thêm, ngọn rau muống vươn lên khoảng một găng tay, non mơn mởn là thời điểm dễ bị sâu bệnh nhất. Dĩ nhiên, rau càng xanh non thì càng được “ướp” thuốc nhiều. Rau muống chủ yếu thường mắc phải các loại bệnh như: sâu xanh, sâu cuốn lá, đốm trắng, rầy… khi có hiện tượng bị bệnh thường thì 2, 3 loại thuốc sẽ được “phối hợp” để phun cho đám rau. Sau quãng thời gian 7 - 10 ngày là lại có thể thu hoạch tiếp. Bà cũng không ngần ngại thổ lộ: “Có cái loại thuốc cho vào rau lá nó xanh đẹp lắm, chỉ sau 2, 3 ngày là lại thu hoạch rồi, rau lên vù vù…”.

Nước bẩn từ kênh tù dùng để tưới rau. Ảnh: Pháp Luật Việt Nam.

Gần như 100% số người trồng rau ở khu vực này không hề biết đến tác hại của các loại thuốc bảo vệ thực vật cực độc dùng cho cây công nghiệp và lúa nhưng được họ dùng phun trực tiếp cho rau xanh.

Bà Vũ Thị Lan, Chủ tịch hội nông dân phường Bồ Đề (Gia Lâm, Hà Nội) cho biết, do diện tích canh tác nhỏ lẻ, lại sắp phục vụ một số dự án quy hoạch nên phường không quản lý về vấn đề trồng rau, mọi hoạt động canh tác đều do người dân làm tự phát, không thuộc trách nhiệm của phường. Theo bà, trách nhiệm chính của hội nông dân mà bà đang điều hành là tuyên truyền để người dân không bỏ ruộng.

Về vấn đề phân biệt rau an toàn và “rau bẩn”, theo bà Nguyễn Thị Quý, người sản xuất rau ở khu vực Bồ Đề, “tốt nhất là cứ ăn rau của nhà người quen cho đảm bảo, chọn rau xấu mã, kém non nhưng như thế mới an toàn".

(Theo Pháp Luật Việt Nam)